De effecten van sociale media in het familierecht

Sociale media, zoals Facebook, Instagram, WhatsApp en Twitter zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze samenleving. Mensen delen online lief en leed met vrienden en familie en soms ook openbaar met de rest van de wereld. De laatste tijd worden er in het familierecht steeds meer uitspraken gedaan, waarbij de rechter in zijn beslissing rekening houdt met bewijsstukken afkomstig van de sociale media. In dit artikel zal ik een viertal uitspraken de revue laten passeren.

Wel of geen alimentatieverplichting meer?
Het gerechtshof Amsterdam heeft op 28 juli 2015 geoordeeld dat de alimentatieverplichting van de man is komen te vervallen, omdat de vrouw samenwoont als waren zij gehuwd. De man heeft in de procedure Facebookpagina’s overgelegd waaruit bleek dat de vrouw samenwoont met haar nieuwe partner. De vrouw verklaarde dat zij niet samenwoonde, maar een kamer bij haar nieuwe partner huurde. Uit de berichten bleek echter dat de vrouw in de ochtend brood smeert voor haar partner, ’s avonds voor hem kookt en dat de vrouw samen met haar partner twee honden heeft, die zij gezamenlijk uitlaten. Ook bleek uit de berichten dat de vrouw huishoudelijke taken verricht en haar nieuwe partner haar kinderen mede opvoedt. Voorts had de vrouw een zonnebank van haar partner gekregen en kocht hij rozen voor haar. Het gerechtshof is van oordeel dat, gelet op de inhoud van de berichten, sprake is van een duurzame affectieve relatie tussen de vrouw en haar nieuwe partner die meebrengt dat zij elkaar wederzijds verzorgen, met elkaar samenwonen en een gemeenschappelijke huishouding voeren, als waren zij gehuwd.

In een andere zaak had de man ter onderbouwing van zijn stelling dat de vrouw was hertrouwd, aangevoerd dat de vrouw op Facebook haar status had gewijzigd in ‘gehuwd’. Door te hertrouwen is haar recht op partneralimentatie van rechtswege komen te vervallen, aldus de man. Op enkele andere Facebookpagina’s van de vrouw kwamen ook de woorden ‘married’ en ‘wife’ voor. De rechtbank heeft naar aanleiding daarvan geoordeeld dat vast is komen te staan dat de vrouw is hertrouwd en daarmee de alimentatieverplichting van de man is geëindigd. De vrouw ging in hoger beroep. De vrouw gaf aan dat op haar Facebookaccount inderdaad vermeld stond dat zij was getrouwd met een Ghanese man, maar dat zij niet daadwerkelijk met deze man was gehuwd. De vrouw had haar status veranderd om niet lastig te worden gevallen op Facebook door andere mannen. Het gerechtshof ’s-Hertogenbosch oordeelde op 19 maart 2015 dat het tot op dat moment door de man aangedragen bewijs onvoldoende was om op voorhand aan te nemen dat er sprake was van een huwelijk. De man werd wel in de gelegenheid gesteld om nader bewijs aan te voeren.

Wijziging van het ouderlijk gezag
Op 9 september 2014 belast de rechtbank Overijssel de moeder alleen met het ouderlijk gezag over de minderjarige, omdat de vader onvoldoende in staat lijkt te zijn om zijn eigen belang ondergeschikt te maken aan het belang van het kind. De vader heeft zich op Facebook meerdere keren negatief uitgelaten over de moeder en Bureau Jeugdzorg. Hij noemde moeder een ‘monster’, betichtte haar van leugens en verweet haar dat zij een spel met hem speelde, met de minderjarige als inzet, en dat zij de minderjarige manipuleerde en indoctrineerde. De rechtbank houdt rekening met deze op Facebook geplaatste berichten bij haar beslissing en besluit om de vader het ouderlijk gezag te ontnemen.

Vernietiging erkenning en geen recht op partneralimentatie na echtscheiding
Een man had van zijn ouders gehoord dat zijn vrouw op Facebook en een aantal soortgelijke Surinaamse websites had vermeld dat hij niet de vader zou zijn van hun kind. De man had voor zijn huwelijk met de vrouw het kind erkend. De man heeft naar aanleiding van deze berichten een DNA-onderzoek laten uitvoeren. Uit het onderzoek bleek dat de man inderdaad niet de vader was. Vlak voor de uitslag van het DNA-onderzoek bekend werd, had de vrouw al toegegeven dat de man niet de biologische vader was. Partijen zijn uit elkaar gegaan en de man diende een verzoek in tot echtscheiding en vernietiging van de erkenning van het vaderschap. De rechtbank Den Haag heeft vervolgens de erkenning door de man van de minderjarige vernietigd op de grond dat deze erkenning onder invloed van bedrog door de vrouw tot stand is gekomen. De zwangerschap was ook de doorslaggevende reden voor de man om met de vrouw te trouwen. In de echtscheidingsprocedure rekent de rechtbank Den Haag het de vrouw zwaar aan dat zij de man geruime tijd – twee jaar – in de waan heeft gelaten dat hij de biologische vader was van de minderjarige en dat de waarheid omtrent het vaderschap slechts aan het licht is gekomen doordat de ouders van de man hem hebben gewaarschuwd. De man heeft inmiddels een emotionele band met het kind opgebouwd en moet nu (leren) leven met de wetenschap dat de minderjarige en hij niet aan elkaar verwant zijn. De rechtbank is van oordeel dat de vrouw zich jegens de man dermate grievend heeft gedragen dat van de man in redelijkheid niet kan worden gevergd om bij te dragen in het levensonderhoud van de vrouw. Tevens is de rechtbank van oordeel dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de vrouw een beroep kan doen op de huwelijkse voorwaarden, omdat zij geen financieel voordeel zou mogen krijgen door het met de man gesloten huwelijk.

Conclusie
Steeds vaker wordt gebruik gemaakt van bewijsmateriaal afkomstig van Facebook of andere sociale media. Wees voorzichtig met de berichten die u op sociale media plaatst, want dit kan als bewijs in een procedure tegen u worden gebruikt. Daar staat tegenover dat u er verstandig aan doet om berichten die een ander, zoals een ex-partner, plaatst te bewaren om (op een later moment) in een procedure als bewijs te kunnen gebruiken.

Voor meer informatie:
Tamara Putters
putters@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341- 420606

Van Zeijl Bijl Aartsen Advocaten. Vertrouwd.