DE ELEKTRONISCHE HANDTEKENING IN HET CONTRACTENRECHT

Een overeenkomst kan op verschillende wijzen tot stand komen, namelijk mondeling, schriftelijk of langs elektronische weg. Het elektronisch contracteren heeft de laatste jaren een vlucht genomen, waardoor ook het gebruik van de elektronische handtekening sterk is toegenomen. De elektronische handtekening kan echter niet in alle gevallen gelijk worden gesteld aan een gewone (handgeschreven) handtekening en de daaraan toegekende bewijskracht. In dit artikel ga ik nader in op de soorten elektronische handtekeningen en de bewijskracht van ieder van die handtekeningen. 

Bewijskracht gewone handtekening
Een ondertekende (papieren) overeenkomst waar een handgeschreven handtekening onder staat, wordt op grond van de wet aangemerkt als een akte. Een dergelijke akte heeft in een juridische procedure dwingende bewijskracht. Dat betekent dat de rechter uitgaat van hetgeen partijen hebben verklaard conform hetgeen in de akte is opgenomen, zolang er geen afdoende tegenbewijs is geleverd.

Drie soorten elektronische handtekeningen
De Europese eIDAS-verordening (eIDAS = electronic IDentities And Trust Services) onderscheid drie soorten elektronische handtekeningen, te weten: 

1. De gewone elektronische handtekening;
   Hierbij kan gedacht worden aan een standaard handtekening onder een e-mail. Aan deze handtekening worden geen verdere (technische) eisen gesteld. Deze handtekening kan worden gebruikt in dagelijks e-mailverkeer, maar heeft geen juridische bewijskracht.

2. De geavanceerde elektronische handtekening;
   Ook wel een ‘digitale handtekening’ genoemd. Voor deze variant is een SSL-certificaat nodig, waarmee een unieke code wordt gekoppeld aan de afzender en de inhoud van het document. De precieze vereisten zijn opgenomen in artikel 26 van de eIDAS-verordening.
   
   Blijkens dit artikel moet de geavanceerde elektronische handtekening voldoen aan de volgende eisen:
   
   a) zij is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden;
   
   b) zij maakt het mogelijk de ondertekenaar te identificeren;
   
   c) zij komt tot stand met gegevens voor het aanmaken van elektronische handtekeningen die de ondertekenaar, met een hoog vertrouwensniveau, onder zijn uitsluitende controle kan gebruiken, en;
   
   d) zij is op zodanige wijze aan de daarmee ondertekende gegevens verbonden, dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord.

3. De gekwalificeerde elektronische handtekening;
   Aan deze handtekening worden de meeste eisen gesteld. Naast de eisen die gelden voor de geavanceerde elektronische handtekening, moet de handtekening zijn aangemaakt met een gekwalificeerd middel voor het aanmaken van een elektronische handtekeningen, dat is gebaseerd op een gekwalificeerd certificaat, zo bepaalt de eIDAS-verordening.

Rechtsgevolg elektronische handtekening
Van belang is welk rechtsgevolg de wet toekent aan een op elektronische wijze gezette handtekening. Op grond van de eIDAS-verordening heeft de gekwalificeerde elektronische handtekening dezelfde dwingende bewijskracht als een handgeschreven handtekening.

Voor de gewone en de geavanceerde elektronische handtekening geldt dat deze dezelfde rechtsgevolgen hebben als een handgeschreven handtekening, mits de methode voor ondertekening voldoende betrouwbaar is, gelet op het doel waarvoor de elektronische handtekening is gebruikt en op alle overige omstandigheden van het geval (zie artikel 3:15a BW).  In de situatie dat een rechter oordeelt dat de methode voor ondertekening niet voldoende betrouwbaar is, komt aan de elektronische handtekening slechts vrije bewijskracht toe.

Om niet voor verrassingen komen te staan in een procedure, is het raadzaam om óf een handgeschreven handtekening onder de overeenkomst te zetten óf om gebruik te maken van de mogelijkheid om een gekwalificeerde elektronische handtekening te plaatsen. Aan deze twee soorten handtekening wordt bewijsrechtelijk, op basis van de wet, de hoogste waarde toegekend.

Voor meer informatie:
Wilt u meer weten over dit onderwerp of heeft u op een ander terrein juridisch advies nodig, neem dan gerust contact met mij op.

Annefleur Bastin
bastin@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341-420606