Enkele aspecten van de 403 verklaring

Enkele aspecten van de 403 verklaring

Kees Bijl

Vennootschappen zijn verplicht jaarlijks financiële verantwoording af te leggen door het opstellen en publiceren van een jaarrekening. Ook als die vennootschappen deel uitmaken van een groep, dan geldt die verplichting voor elke individuele vennootschap, met alle administratieve lasten van dien. Om die reden wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid van concernvrijstelling. Daarbij publiceert de moedervennootschap een geconsolideerde jaarrekening en kunnen de dochtervennootschappen volstaan met de publicatie van een beperkte jaarrekening.

Voor crediteuren van de dochtervennootschappen heeft dat als nadeel dat zij geen volledig inzicht hebben in de financiële positie van de dochter waarmee zij zaken doen. Om die reden heeft de wetgever in artikel 2:403 BW aan de concernvrijstelling de voorwaarde verbonden dat de moedervennootschap bij de Kamer van Koophandel een verklaring neerlegt waarin zij zich hoofdelijk aansprakelijk stelt voor schulden die voortvloeien uit door de dochter verrichte rechtshandelingen.

De verklaring zelf bepaalt de omvang van de aansprakelijkheid. De aansprakelijkheid geldt voor rechtshandelingen, bijvoorbeeld verplichtingen uit een overeenkomst of de gevolgen van opzegging daarvan. De verklaring geldt niet voor wettelijke aansprakelijkheid, zoals schade door onrechtmatig handelen van de dochter.

Komt de dochtervennootschap haar verplichtingen niet na, bijvoorbeeld doordat zij failliet gaat, dan kan de schuldeiser op grond van de 403-verklaring de moedervennootschap aanspreken tot betaling van alles wat de dochtervennootschap is verschuldigd. Zelfs als de crediteur met de dochtervennootschap een minnelijke regeling treft en in dat kader genoegen neemt met betaling van een deel van de vordering, kan die crediteur de moedervennootschap aanspreken voor het restant. De moedervennootschap, zo bepaalde vorig jaar het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, kan zich niet op de minnelijke regeling beroepen, zij is naast de dochter hoofdelijk aansprakelijk.

Ook voor duurovereenkomsten zoals licentie-, lease-, huur- en arbeidscontracten geldt de aansprakelijkheid, ook al zijn die contracten aangegaan voordat de 403-verklaring is gepubliceerd.

Wanneer een dochtervennootschap wordt verkocht, kan de moedervennootschap ten aanzien van die dochter de 403-verklaring intrekken door publicatie (nederlegging van de intrekkingsverklaring bij de Kamer van Koophandel). De intrekking werkt slechts ten aanzien van rechtshandelingen die ná de publicatie daarvan hebben plaatsgevonden. Aansprakelijkheid voor verplichtingen uit duurovereenkomsten zoals huur etc. blijft bestaan. De Wet noemt dit “overblijvende aansprakelijkheid”. Voor beëindiging van de overblijvende aansprakelijkheid dient aan een viertal vereisten te worden voldaan waaronder het gedurende twee maanden ter inzage leggen van de voorgenomen beëindiging bij de Kamer van Koophandel en een advertentie in een landelijk dagblad over die ter inzagelegging. Schuldeisers, zoals een verhuurder, kunnen tegen de voorgenomen beëindiging van de overblijvende aansprakelijkheid verzet instellen. Is aan de vereisten niet voldaan of het verzet gegrond verklaard, dan blijft de moedervennootschap aansprakelijk, ook al maakt de dochter al lang geen deel meer uit van het concern.

Concernvrijstelling heeft ontegenzeggelijk het voordeel dat alleen de moedervennootschap een uitgebreide geconsolideerde jaarrekening dient te publiceren, maar de nadelige gevolgen van een 403- verklaring en de na-ijlende effecten in geval van intrekking moeten niet worden onderschat.

Heeft u een debiteur die deel uitmaakt van een concern, dan doet u er goed aan om na te gaan of er een 403-verklaring door de moedervennootschap is afgegeven. Die biedt u een aanzienlijke zekerheid indien uw contractspartij in gebreke blijft. Zijn er aanwijzingen dat de dochtervennootschap het concern verlaat, wees dan alert op de omschreven gevolgen van de intrekking van de 403-verklaring!

Voor meer informatie:

Kees Bijl

bijl@vanzeijlbijlaartsen.nl

T: 0341-420606

Van Zeijl Bijl Aartsen Advocaten. Vertrouwd.