HET OUDERLIJK GEZAG, WAT IS DAT EIGENLIJK?

In geschillen en procedures over kinderen gaat het vaak over ‘het ouderlijk gezag’. Maar wat is dit ouderlijk gezag precies en hoe verkrijg je het, zijn vragen die vaak door ouders gesteld worden. In dit artikel zal ik het ouderlijk gezag kort toelichten.

Wat is het ouderlijk gezag?
Een minderjarige kan en mag niet alle beslissingen in zijn of haar leven zelf nemen. Belangrijke beslissingen over de minderjarige worden genomen door een gezaghebbende ouder of door een voogd. Enkel ouders kunnen het ouderlijk gezag over hun kinderen uitoefenen. Het ouderlijk gezag kan worden uitgeoefend door één ouder alleen of door de ouders gezamenlijk. Indien beide ouders niet in staat zijn om het ouderlijk gezag uit te oefenen, dan wordt er door de rechtbank een voogd benoemd, dit kan bijvoorbeeld een familielid zijn.

In de wet wordt het ouderlijk gezag als volgt uitgelegd (artikel 1:247 Burgerlijk Wetboek):

“Het ouderlijk gezag omvat de plicht en het recht van de ouder zijn minderjarig kind te verzorgen en op te voeden.”

De ouder met het ouderlijk gezag heeft meer rechten en plichten dan de juridische ouder heeft. Juridisch ouder word je bijvoorbeeld automatisch wanneer je gehuwd bent met de geboortemoeder of indien je het kind erkent. De ouder met gezag heeft niet alleen recht op informatie en omgang met de kinderen, maar heeft ook het recht en de plicht om de kinderen te verzorgen en op te voeden. De ouder met het gezag mag belangrijke beslissingen nemen over het leven van het kind, zoals het kiezen van een school, medische beslissingen, een verhuizing of een vakantie naar het buitenland. 

Hoe verkrijg je het ouderlijk gezag?
Voorheen moest de ongehuwde juridische ouder om het ouderlijk gezag te verkrijgen dit laten registreren. Hiervoor is in beginsel de medewerking van de moeder vereist. Indien de moeder haar medewerking niet verleent, kan er aan de rechtbank worden verzocht om te bepalen dat ouders voortaan gezamenlijk het ouderlijk gezag uitoefenen. Het uitgangspunt van de wetgever is altijd geweest dat ouders na het verbreken van hun relatie het gezag gezamenlijk uitoefenen, omdat dit in het belang van de kinderen wordt geacht.

Dat is dan ook de reden waarom ongehuwde ouders volgens de huidige wetgeving, die sinds 1 januari 2023 van kracht is, automatisch het gezamenlijk gezag verkrijgen op het moment dat het kind erkend wordt. Bij kinderen geboren en erkend vóór 1 januari 2023 is het nog altijd noodzakelijk om het gezamenlijk gezag te laten registreren. Heeft u vragen over het registreren van het gezamenlijk gezag? Wij helpen u graag verder.

Voor meer informatie
Nienke Broek
broek@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341-420606