Oud & Nieuw in het omgevingsrecht: welk recht is van toepassing?

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Het overgangsrecht bepaalt in grote lijnen dat het “oude recht” van toepassing blijft op procedures die zijn gestart vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet. Ook in 2024 kan er dus nog worden geprocedeerd over de oude regels die bijvoorbeeld gelden bij de vaststelling van een bestemmingsplan. Maar wat gebeurt er als de overheidsinstantie in het ongelijk wordt gesteld en een nieuw besluit moet worden genomen? Welk recht is dan van toepassing? In de uitspraak van 27 maart 2024 geeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de “Afdeling”) antwoord op deze vraag.

In de casus die aanleiding gaf tot de uitspraak ging het om een bestemmingsplan waarvan het ontwerp op 15 november 2023 ter inzage is gelegd. Op grond van het overgangsrecht is daarom het “oude recht” van toepassing op de besluitvorming. De procedure bij de Afdeling is dan ook gevoerd met toepassing van dat “oude recht”. Omdat het beroep van één van de appellanten slaagde en het bestuursorgaan om die reden een nieuw besluit zal moeten nemen, zag de Afdeling zich geconfronteerd met de vraag welk recht van toepassing is op het nieuw te nemen besluit. De wet biedt op deze vraag geen eenduidig antwoord.

Zich baserend op artikel 4.6 Omgevingswet en de totstandkomingsgeschiedenis van deze bepaling, komt de Afdeling tot de conclusie dat de Omgevingswet van toepassing is op het nieuw te nemen besluit. Dit komt niet als een verrassing, maar het aardige van de uitspraak is dat de Afdeling vervolgens uitwerkt dat er verschillende opties mogelijk zijn voor wat betreft het toepasselijke recht, afhankelijk van de juridische status van het bestemmingsplan. Als bijvoorbeeld een wijzigingsbesluit wordt genomen na 1 januari 2024, maar dit besluit is genomen terwijl onder het “oude recht” reeds een procedure tegen het oorspronkelijke besluit is gestart, is op dat wijzigingsbesluit ook het “oude recht” van toepassing. Een juridisch-technische aangelegenheid, maar de slotsom is dat het dus niet zo is dat op elk besluit dat na 1 januari 2024 “opnieuw” moet worden genomen, de Omgevingswet van toepassing is.

Heeft u te maken met een omgevingsrechtelijke kwestie en heeft u vragen over de te volgen procedure? Neem dan vrijblijvend contact met ons op of meld u aan voor één van de aankomende kennissessies in ons Koetshuis, waarover later meer!

Voor meer informatie:
Dennis Cremer
cremer@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341-420606