Over welke onderwerpen kan de BOPZ-rechter een “second opinion” vragen aan een onafhankelijk deskundige?

Op 27 januari 2017 heeft de Hoge Raad zich wederom uitgesproken over de second opinion in BOPZ-zaken. In de Wet BOPZ (bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen) komt het woord “second opinion” niet voor. De Wet biedt in artikel 8 lid 6 wel de mogelijkheid voor de rechter om een onderzoek door deskundigen te bevelen, maar daaraan wordt geen verdere inhoud gegeven.

In casu heeft betrokkene, verblijvend in een psychiatrisch ziekenhuis met een machtiging tot voortgezet verblijf, aan de geneesheer-directeur verzocht hem ontslag te verlenen. De geneesheer-directeur heeft dit verzoek afgewezen. Via de Officier van Justitie heeft betrokkene vervolgens het oordeel van de rechtbank over deze afwijzing verzocht. Tijdens de mondelinge behandeling heeft de advocaat van betrokkene primair om voorwaardelijk ontslag en subsidiair om een contra-expertise verzocht. De rechtbank heeft beide verzoeken afgewezen. Met betrekking tot het verzoek om contra-expertise heeft de rechtbank overwogen dat een contra-expertise is bedoeld wanneer twijfel kan bestaan over de aanwezigheid van een geestesstoornis. Naar het oordeel van de rechtbank is hiervan geen sprake, omdat de reeds jaren geleden vastgestelde geestesstoornis ter zitting door de geneesheer-directeur, psychiater en afdelingsassistent is bevestigd. Betrokkene heeft tegen dit oordeel cassatie ingesteld.

De Hoge Raad heeft de klacht gegrond verklaard. De rechter kan niet alleen een onderzoek door een deskundige bevelen met betrekking tot de vraag of er sprake is van een stoornis van de geestvermogens, maar ook (onder meer) met betrekking tot de vragen of de stoornis van de geestvermogens betrokkene gevaar doet veroorzaken en of het gevaar door tussenkomst van personen of instellingen buiten het psychiatrisch ziekenhuis kan worden afgewend.

Deze uitspraak blijft mijns inziens ook van belang als de Wet BOPZ verdwijnt en de WVggz in werking treedt. In artikel 6:1 lid 5 WVggz staat immers een bepaling opgenomen die exact gelijk is aan artikel 8 lid 6 Wet BOPZ.

Voor meer informatie:
Tamara Putters
putters@vzba.nl
T: 0341-420606