TOETSINGSCRITERIA CONCURRENTIEBEDING IN BEPAALDE TIJD CONTRACT

Sinds de inwerkingtreding van het Wet Werk en Zekerheid (“WWZ”) is de hoofdregel dat in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd een concurrentiebeding niet geldig is. Er geldt een uitzondering indien de werkgever aantoont dat het concurrentiebeding noodzakelijk is vanwege zogenoemde zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.

De gedachte hierachter is dat een werknemer met een bepaalde tijd contract anders dubbel nadeel zou ondervinden van een concurrentiebeding. Namelijk: enerzijds hebben zij een in duur beperkt contract en anderzijds worden zij belemmerd bij hun overstap naar een andere baan. Gelet op deze gedachte worden door rechters hoge eisen gesteld aan de motivering van de zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Uit de thans geldende jurisprudentie blijkt dat vaak de werkgevers aan het kortste eind trekken. Wat zijn nu de toetsingscriteria die door de rechters worden toegepast?

Het wettelijk toetsingskader is vastgelegd in artikel 7:653 BW:

1. Is het concurrentiebeding geldig tot stand gekomen (formele eisen);
2. Is het concurrentiebeding noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen  (inhoudelijke eisen);
3. Wordt de werknemer onbillijk benadeeld door het concurrentiebeding (de belangenafweging).

Als niet aan de formele vereisten (I) wordt voldaan dan is het beding nietig. Het gaat er om dat het beding met een meerderjarige werknemer is aangegaan. Daarbij dient het concurrentiebeding schriftelijk te zijn overeengekomen én dient er een schriftelijke motivering te zijn waaruit blijkt wat de zwaarwegende belangen van de werkgever zijn.

Vervolgens oordeelt de rechter of wordt voldaan aan de inhoudelijke eisen (II). Het enkel vermelden dát “het concurrentie beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- en/of dienstbelangen” is niet voldoende. De werkgever dient per geval te motiveren welke zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen een concurrentiebeding vereisen. Nu dit per geval een specifieke afweging vergt kan geen algemene uitspraak worden gedaan over welke zwaarwegende belangen aan de orde moeten zijn om een concurrentiebeding te rechtvaardigen. Het kan gaan om bepaalde specifieke kennis, bedrijfsinformatie of juist om vaardigheden die de werknemer op zal doen, waarbij de werkgever onevenredig wordt benadeeld als de werknemer bij een concurrent aan de slag gaat. Het is bij de motivering belangrijk om voldoende specifiek op de werkzaamheden of de werknemer toe te lichten wat of waarom het bedrijfsbelang dan in gevaar kan komen.

Voorts dient het belang van de werkgever niet alleen te bestaan op het moment van aangaan van het concurrentiebeding maar ook op het moment dat de werkgever zich op het beding beroept. Als het beding niet meer noodzakelijk blijkt of de noodzakelijkheid onvoldoende is gemotiveerd dan kan het beding worden vernietigd door de rechter.

Tot slot wordt ook nog een belangenafweging gemaakt (III). Na stap I en II oordeelt de rechter of – ondanks dat het beding rechtsgeldig tot stand is gekomen, noodzakelijk is en voldoende gemotiveerd – de werknemer niet onevenredig wordt benadeeld door hem of haar te houden aan het beding. Bij deze belangenafweging wordt gekeken naar de mogelijkheden tot een positieverbetering, de duur van het dienstverband, de gebondenheid aan de sector en de gezins- en leefomstandigheden van de werknemer. Als de rechter oordeelt dat de belangen van de werknemer onevenredig worden benadeeld dan kan het beding alsnog deels of geheel worden vernietigd.

Kortom
Uit de huidige jurisprudentie blijkt dat er veel discussie is over de rechtsgeldigheid van een concurrentiebeding in bepaalde tijd contracten. De rechters hanteren bovendien niet altijd een strikt toetsingskader. Het is derhalve belangrijk een zo concreet mogelijk beding op te nemen waarbij het beding specifiek is afgestemd op de functie en het bedrijfsdebiet van de werkgever. Des te groter is de kans dat het beding standhoudt. Hoewel er veel van werkgevers wordt verwacht, is het dus niet onmogelijk een geldig concurrentiebeding op te nemen in bepaalde tijd contracten.

Voor meer informatie:
Luciënne ter Haar
terhaar@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341-420606