VERPANDING ASSURANTIEPORTEFEUILLE VOLGENS HOGE RAAD NIET MOGELIJK

In rechtspraak en literatuur bestond lange tijd onduidelijkheid over de vraag of een assurantieportefeuille kon worden verpand. In zijn op 6 december 2019 gewezen arrest (ECLI:NL:HR:2019:1909) heeft de Hoge Raad een eind gemaakt aan die onduidelijkheid.

Een pandrecht kan volgens de wet alleen worden gevestigd op overdraagbare goederen. Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten (artikel 3:1 BW). Zaken zijn op hun beurt de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten (artikel 3:2 BW) en artikel 3:6 BW omschrijft vermogensrechten als rechten die overdraagbaar zijn, of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen. Slechts individuele zaken of vermogensrechten kunnen als goed worden aangemerkt en als zodanig voorwerp zijn van overdracht of verpanding.

In zijn arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat een assurantieportefeuille, dat wordt aangeduid als een samenstel van de met klanten gesloten overeenkomsten en de daaraan verbonden goodwill, niet als een individuele zaak kan worden beschouwd, ook al wordt het in het economisch verkeer wel als een eenheid aangemerkt. Dat betekent dat een assurantieportefeuille als zodanig niet vatbaar is voor verpanding.

De verwachting is dat dit arrest gevolgen zal hebben voor de financieringsmogelijkheden voor assurantietussenpersonen. In de regel is een bank bereid ondernemingsactiviteiten te financieren, indien zij daar afdoende zekerheid voor terugkrijgt. De waarde van de onderneming van een assurantietussenpersoon wordt nagenoeg geheel gevormd door de door hem beheerde assurantieportefeuille. Nu door de Hoge Raad is vastgesteld dat die portefeuille niet kan worden verpand, ligt het in de lijn der verwachting dat banken hun uitvlucht zullen gaan zoeken in het vragen van andere zekerheden (bijvoorbeeld een door een bestuurder af te geven borgstelling) of in het uiterste geval zullen besluiten dergelijke ondernemingen niet meer te financieren. De praktijk zal dit moeten gaan uitwijzen.

Voor meer informatie:
Wilt u meer weten? Neem dan gerust contact op.

Erik Kuper
kuper@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341- 420606