ONTWIKKELINGEN ADOPTIE UIT HET BUITENLAND

Het demissionaire kabinet heeft deze week bekendgemaakt per direct geen nieuwe adopties uit het buitenland meer toe te laten. Wat was de aanleiding voor dit besluit en wat zijn de juridische gevolgen hiervan? Lees het hieronder.

Aanleiding besluit stop buitenlandse adoptie
In februari 2021 verscheen het rapport van de ‘Commissie onderzoek interlandelijke adoptie’ (“Rapport”). De conclusie van dit onderzoek is, zeer beknopt weergegeven, als volgt:

“Het algemene beeld dat uit dit onderzoek naar voren komt is dat er in de onderzochte periode sprake was van ernstige misstanden en dat de overheid en de bemiddelaars daar niet effectief tegen hebben opgetreden.”

Naar aanleiding van dit Rapport werden begin 2021 alle buitenlandse adopties stopgezet. Sinds eind 2022 werden adopties uit het buitenland weer beperkt toegestaan. De Tweede Kamer heeft het kabinet vorige maand verzocht om de buitenlandse adopties in zijn geheel af te bouwen.

Rechtspraak misstanden adoptie
Ook in de rechtspraak speelt de vraag over de misstanden bij buitenlandse adopties en de verantwoordelijkheid hiervoor. Zo heeft de Hoge Raad zich in zijn recente arrest van 19 april 2024 uitgelaten over een adoptie kwestie.

Deze procedure is gestart door een vrouw die in 1992 in Sri Lanka is geboren en vervolgens is geadopteerd door Nederlandse adoptieouders. Het is haar niet gelukt om aan de hand van haar adoptiepapieren haar biologische ouders te vinden. Hiervoor stelt zij de Staat en de stichting die bij haar adoptie betrokken was aansprakelijk. Het hof heeft geoordeeld dat de Staat en de stichting hebben gehandeld in strijd met de op hen rustende verplichtingen. Zij hadden volgens het hof méér kunnen en moeten doen om de onzekerheid bij de vrouw over haar afkomst en de omstandigheden rond haar adoptie te voorkomen. De Staat en de adoptiestichting zijn bij de Hoge Raad in cassatie gegaan. De Hoge Raad oordeelt dat de uitspraak van het hof niet in stand kan blijven omdat het hof enkele door de Staat en de stichting aangevoerde omstandigheden van dit concrete geval niet kenbaar bij zijn oordeel heeft betrokken. De zaak is verwezen naar het hof Amsterdam die zich opnieuw zal buigen over de mogelijke aansprakelijkheid van de Staat en de adoptiestichting. Deze kwestie blijft de gemoederen dus nog even bezighouden.

Juridische gevolgen
Feit is dat op dit moment door het besluit van het demissionair kabinet geen nieuwe buitenlandse adopties meer worden toegelaten. De lopende adoptieprocedures gaan voorlopig door, aldus minister Weerwind (minister Rechtsbescherming). Het verdere verloop van deze procedures is afhankelijk van het afbouwplan dat zal worden opgesteld.

Adoptie is in de wet geregeld. Specifiek voor buitenlandse adopties geldt de ‘Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie’. Deze wet dient te worden gewijzigd dan wel te worden opgeheven. Eén van de aanbevelingen uit het Rapport betreft het opschorten van de buitenlandse adopties en daarbij het advies om aandacht te besteden aan overgangsrecht. Ook de Tweede Kamer heeft het demissionair kabinet verzocht om een afbouwregeling op te stellen. De toekomst van buitenlandse adoptie is op dit moment nog onzeker. Het is afwachten hoe en of de wet- en regelgeving in de toekomst zal worden gewijzigd.

Voor meer informatie
Nienke Broek
broek@vanzeijlbijlaartsen.nl
T: 0341-420606